ސިއްތިފުޅު ވިހެއީ ހުކުރުގައި، ނަންއެކީ ހޮނިހިރުގައޭ،
މީހަކާ ކަވެނިކުރީ ދެންއައި އެ އާއްދީއްތައިގައޭ،
ހޯމަ ދުހު ބަލިވެއްޖެޔޭ، އަންގާރަ ދުހު ހާލެއް ނެތޭ،
ބުދަ ދުވަހު މަރުވެއްޖެޔޭ، ވަޅުލީ ބުރާސްފަތި ދުވަހުއޭ."[1]
މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހަޔާތުގައި ދިމާވާ ތަފާތު މަރުހަލާތަކެވެ. މީގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު ދުވަސްވަރަކީ ކައިވެނީގެ ދުވަސްވަރެވެ. އެދުވަސްވަރަކީ އުފާވެރި ދުވަސްވަރަކަށް ވެއްޖެނަމަ މިދުނިޔަވީ ހަޔާތް ކާމިޔާބުވީއެވެ. ކައިވެންޏަކީ ނަބީންނާއި ރަސޫލުންގެ ސުންނަތެކެވެ. އެއީ ﷲގެ އާޔަތްތަކުގެ ތެރެއިން އާޔަތެކެވެ.
މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ.
" وَمِنْ آَيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآَيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (سورة الروم :21) "
"ތިޔަބައި މީހުންނަށްޓަކައި ތިޔަބައި މީހުންގެ ނަފްސުތަކުން ދެމަފިރީން ލައްވަވާ އެ ދެމެދުގައި ލޯތްބާއި ކުލުނު، ރަޙްމަތާއި ހިތްހަމަޖެހުމުގެ ގުޅުން ލެއްވެވިއެވެ. އެއީ ﷲ ގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމުގެ ހެކިތަކުގެ ތެރެއިން ވާކަމެކެވެ. ހަމަ ކަށަވަރުން އެއީ ވިސްނައި ފިކުރު ކުރާ ބަޔަކަށް ހުރި ހެކިތަކެކެވެ."
ޒަވާޖީ ޙަޔާތުގެ ނަވަށް މަރުޙަބާއެވެ. މުޙައްމަދާއި އޭނާގެ ޙަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާ ފާތުން އާ ދެމީހުންގެ ކައިވެނީގެ ޙަޔާތުގެ ނައުގެ ދަތުރުފެށުނީ އެދެމީހުން ކައިވެނި ކުރިވަގުތުން ފެށިގެންނެވެ. ކޮންމެ ދަތުރަކަށްވެސް ދަތުރުކުރާނެ އުޅަދެއް ބޭނުންވެއެވެ. ޝައުގުވެރިވާ އުޅަނދެއް ހޯދަންޖެހެއެވެ. ކޮންކަހަލަ އުޅަނދެއްތޯ ބަލަންޖެހެއެވެ. މުޙައްމަދުގެ ދެމަފިރީން ކައިވެނި ކުރީ ދެމީހުން ރުހި ގަބޫލުވެގެންނެވެ. ޝައުގުވެރިވެގެންނެވެ.
1- ޝައުގުވެރިވުން
ދެމަފިރީންގެ ދެމެދުދަގައިވާ ޝައުގު ވެރިކަމަކީ ޒަވާޖީ ޙަޔާތުގެ ނައުގެ ދަތުރު ފެށުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ ފުރަތަމަ ކަމެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަބޭފުޅުންނަށް ދިމާވާ ގޮތަކީ ކައިވެނިކޮށްގެން މާ ގިނަދުވަސްތަކެއް ނުވަނީސް މިދެންނެވި ދެމަފިރީންގެ މެދުގައިވާ ޝައުގުވެރިކަން ފަނޑުވާންފަށަނީއެވެ. އެގޮތަށް ފަނޑުވަމުންގޮސް ޝައުގުވެރިކަންއެކީ ގެއްލިގެން ވެސް ހިނގައިދާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކައިވެނި ރޫޅިގެން ދަނީވެސް މަދުފަހަރަކުނޫނެވެ. ޒަވާޖީ ޙަޔާތުގެ ނައުތައް ކަނޑުގެ އަޑިއަށް ދަނީއެވެ. ތިޔަބޭފުޅާއަށްވެސް މިގޮތަށް ކަންދިމާވެފައި ހުރުން އެކަށީގެން ވެއެވެ. މާބޮޑަށް ފިކުރު ބޮޑުނުކުރައްވާށެވެ. އެއްވެސް ޝަރުތެއްނެތި ތިމާގެ ޙަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާއަށް ޝައުގުވެރިވާށެވެ. ތިމާގެ ނަފްސާއި މުޚާތަބުކޮށްބުނާށެވެ. "އަހަރެން އަހަރެންގެ ހަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާއަށް ޝައުގުވެރިވަމެވެ."
ކޮންމެ ދަތުރަކަށްވެސް ދަތުރުކުރާ މަންޒިލެއް ވާންޖެހެއެވެ. ނުވަތަ މަޤްސަދެއްވާންޖެހެއެވެ.
2- މަޤްސަދު
މާތް ﷲ އިންސާނާ ދުނިޔޭގައި ލައްވަވާފައިވަނީ އެކަލާނގެއަށް އަޅުކަން ކުރުމަށްޓަކައެވެ. ވީމާ އެކަލާނގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙަޔާތުގެ އެންމެ ފުރަތަމަ މަޤްޞަދަށް ހަދަންޖެހެއެވެ. އެފަރާތުގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމަށް ތިމާ ކުރާ ކޮންމެ ކަމެއް ވާނީ އަޅުކަމަކަށެވެ. ﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިއްޖެނަމަ އެކަލާނގެ ރަޙްމަތުގެ ގޮވަތި ސުވަރުގެއަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވާސިލުވެވޭނެއެވެ. ދެމަފިރިޔަކު މިދެންނެވި ގޮތަށް ﷲ ރުއްސަވާމަގުގައި ދުނިޔޭގެ ޙަޔާތް ހޭދަކޮށްފިނަމަ އެ ދެމީހުން ސުވަރުގޭގައި ވެސް ދެމަފިރިންގެ ގޮތުގައި ﷲ ލައްވަވައެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކައިވެނީގެ ޙަޔާތުގައި ދިމާވާ މައްސަލަތަކުގެ އަސްލަކީ ﷲ ނުރުއްސަވާ ގޮތްގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އުޅެވުމެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ކުރާ ހުރިހާ އަމަލެއް ﷲ ބައްލަވާކަމާއި ބުނާހުރިހާބަހެއް އައްސަވާކަން އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް ހަނދާންކުރާނަމަ އެކަލާނގެ ނުރުއްސަވާ އެއްވެސް ކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރެވޭނެތޯއެވެ؟
ކޮންމެއަކަސް މުޙައްމަދުގެ ދެމަފިރީން ދަތުރުގެ މަޤްސަދު ކަނޑައަޅައިފިއެވެ. އަދި ދަތުރުގެ މަންޒިލްމަގްސޫދާ ހަމައަށް ވާސިލުވުމަށްޓަކައި ވަކި މަގެއް ކަނޑައަޅަން ޖެހެއެވެ. މިގޮތުން ދަތުރުކުރާއިރު ދާމަގު ބެލުމަށް ޓަކައި ގެންގުޅޭ ވަސީލަތަކީ ސަމުގާއެވެ. ސަމުގާގެ ކަށި އަބަދުވެސް ހުއްޓިފައި ހުންނަނީ އުތުރަށެވެ.
3- ސަމުގާ
ދަތުރު ކުރަމުން ދާއިރު ރަނގަޅު މަގުން ކަސިޔާރު ވެގެން ދެވޭކަން އެނގެނީ ސަމުގާ ބެލީމައެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މިހަޔާތުގައި ރަނގަޅު މަގުދައްކައިދޭ ސަމުގާ އަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި ލޮބުވެތި ނަބިއްޔާގެ ސުއްނަތެވެ. ޤުރުއާނާއި ސުއްނަތަށް އެނބުރި ދިޔުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހައްޤުގެ މަގާއި ދުރަށް ދެވިފަވަނީ ކިހާވަރަކަށްކަން އެނގެއެވެ.
މުޙައްމަދުގެ ދެމަފިރީން ނައުގެ އިންޖީނުގެއަށް ވަދެ އިންޖީނު ބަލާލިއެވެ. އެ އިންޖީނު މަސައްކަތްކުރަނީ ޑީސަލް އަކުން ނުވަތަ ޕެޓްރޯލަކުން ނޫނެވެ. އެއިންޖީނަށް ބޭނުންވާ ތެލަކީ އެނައުގައި ދަތުރުކުރާ ދެމީހުންގެ ދެމެދުގައި އުފެދޭ ލޯތްބެވެ. ދެމީހުންގެ މެދުގައި ލޯބި ވަރުގަދަވެއްޖެނަމަ އިންޖީނު ބާރަށް ހިނގައެވެ. އަދި އޭގެ ސަބަބުން ނައުގެ ދުވެލި ހަލުއިވެއެވެ.
މީހަކާ ކަވެނިކުރީ ދެންއައި އެ އާއްދީއްތައިގައޭ،
ހޯމަ ދުހު ބަލިވެއްޖެޔޭ، އަންގާރަ ދުހު ހާލެއް ނެތޭ،
ބުދަ ދުވަހު މަރުވެއްޖެޔޭ، ވަޅުލީ ބުރާސްފަތި ދުވަހުއޭ."[1]
މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހަޔާތުގައި ދިމާވާ ތަފާތު މަރުހަލާތަކެވެ. މީގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު ދުވަސްވަރަކީ ކައިވެނީގެ ދުވަސްވަރެވެ. އެދުވަސްވަރަކީ އުފާވެރި ދުވަސްވަރަކަށް ވެއްޖެނަމަ މިދުނިޔަވީ ހަޔާތް ކާމިޔާބުވީއެވެ. ކައިވެންޏަކީ ނަބީންނާއި ރަސޫލުންގެ ސުންނަތެކެވެ. އެއީ ﷲގެ އާޔަތްތަކުގެ ތެރެއިން އާޔަތެކެވެ.
މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ.
" وَمِنْ آَيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآَيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (سورة الروم :21) "
"ތިޔަބައި މީހުންނަށްޓަކައި ތިޔަބައި މީހުންގެ ނަފްސުތަކުން ދެމަފިރީން ލައްވަވާ އެ ދެމެދުގައި ލޯތްބާއި ކުލުނު، ރަޙްމަތާއި ހިތްހަމަޖެހުމުގެ ގުޅުން ލެއްވެވިއެވެ. އެއީ ﷲ ގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމުގެ ހެކިތަކުގެ ތެރެއިން ވާކަމެކެވެ. ހަމަ ކަށަވަރުން އެއީ ވިސްނައި ފިކުރު ކުރާ ބަޔަކަށް ހުރި ހެކިތަކެކެވެ."
ޒަވާޖީ ޙަޔާތުގެ ނަވަށް މަރުޙަބާއެވެ. މުޙައްމަދާއި އޭނާގެ ޙަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާ ފާތުން އާ ދެމީހުންގެ ކައިވެނީގެ ޙަޔާތުގެ ނައުގެ ދަތުރުފެށުނީ އެދެމީހުން ކައިވެނި ކުރިވަގުތުން ފެށިގެންނެވެ. ކޮންމެ ދަތުރަކަށްވެސް ދަތުރުކުރާނެ އުޅަދެއް ބޭނުންވެއެވެ. ޝައުގުވެރިވާ އުޅަނދެއް ހޯދަންޖެހެއެވެ. ކޮންކަހަލަ އުޅަނދެއްތޯ ބަލަންޖެހެއެވެ. މުޙައްމަދުގެ ދެމަފިރީން ކައިވެނި ކުރީ ދެމީހުން ރުހި ގަބޫލުވެގެންނެވެ. ޝައުގުވެރިވެގެންނެވެ.
1- ޝައުގުވެރިވުން
ދެމަފިރީންގެ ދެމެދުދަގައިވާ ޝައުގު ވެރިކަމަކީ ޒަވާޖީ ޙަޔާތުގެ ނައުގެ ދަތުރު ފެށުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ ފުރަތަމަ ކަމެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަބޭފުޅުންނަށް ދިމާވާ ގޮތަކީ ކައިވެނިކޮށްގެން މާ ގިނަދުވަސްތަކެއް ނުވަނީސް މިދެންނެވި ދެމަފިރީންގެ މެދުގައިވާ ޝައުގުވެރިކަން ފަނޑުވާންފަށަނީއެވެ. އެގޮތަށް ފަނޑުވަމުންގޮސް ޝައުގުވެރިކަންއެކީ ގެއްލިގެން ވެސް ހިނގައިދާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކައިވެނި ރޫޅިގެން ދަނީވެސް މަދުފަހަރަކުނޫނެވެ. ޒަވާޖީ ޙަޔާތުގެ ނައުތައް ކަނޑުގެ އަޑިއަށް ދަނީއެވެ. ތިޔަބޭފުޅާއަށްވެސް މިގޮތަށް ކަންދިމާވެފައި ހުރުން އެކަށީގެން ވެއެވެ. މާބޮޑަށް ފިކުރު ބޮޑުނުކުރައްވާށެވެ. އެއްވެސް ޝަރުތެއްނެތި ތިމާގެ ޙަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާއަށް ޝައުގުވެރިވާށެވެ. ތިމާގެ ނަފްސާއި މުޚާތަބުކޮށްބުނާށެވެ. "އަހަރެން އަހަރެންގެ ހަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާއަށް ޝައުގުވެރިވަމެވެ."
ކޮންމެ ދަތުރަކަށްވެސް ދަތުރުކުރާ މަންޒިލެއް ވާންޖެހެއެވެ. ނުވަތަ މަޤްސަދެއްވާންޖެހެއެވެ.
2- މަޤްސަދު
މާތް ﷲ އިންސާނާ ދުނިޔޭގައި ލައްވަވާފައިވަނީ އެކަލާނގެއަށް އަޅުކަން ކުރުމަށްޓަކައެވެ. ވީމާ އެކަލާނގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙަޔާތުގެ އެންމެ ފުރަތަމަ މަޤްޞަދަށް ހަދަންޖެހެއެވެ. އެފަރާތުގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމަށް ތިމާ ކުރާ ކޮންމެ ކަމެއް ވާނީ އަޅުކަމަކަށެވެ. ﷲ ގެ ރުހިވޮޑިގަތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިއްޖެނަމަ އެކަލާނގެ ރަޙްމަތުގެ ގޮވަތި ސުވަރުގެއަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވާސިލުވެވޭނެއެވެ. ދެމަފިރިޔަކު މިދެންނެވި ގޮތަށް ﷲ ރުއްސަވާމަގުގައި ދުނިޔޭގެ ޙަޔާތް ހޭދަކޮށްފިނަމަ އެ ދެމީހުން ސުވަރުގޭގައި ވެސް ދެމަފިރިންގެ ގޮތުގައި ﷲ ލައްވަވައެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކައިވެނީގެ ޙަޔާތުގައި ދިމާވާ މައްސަލަތަކުގެ އަސްލަކީ ﷲ ނުރުއްސަވާ ގޮތްގޮތަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އުޅެވުމެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ކުރާ ހުރިހާ އަމަލެއް ﷲ ބައްލަވާކަމާއި ބުނާހުރިހާބަހެއް އައްސަވާކަން އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް ހަނދާންކުރާނަމަ އެކަލާނގެ ނުރުއްސަވާ އެއްވެސް ކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރެވޭނެތޯއެވެ؟
ކޮންމެއަކަސް މުޙައްމަދުގެ ދެމަފިރީން ދަތުރުގެ މަޤްސަދު ކަނޑައަޅައިފިއެވެ. އަދި ދަތުރުގެ މަންޒިލްމަގްސޫދާ ހަމައަށް ވާސިލުވުމަށްޓަކައި ވަކި މަގެއް ކަނޑައަޅަން ޖެހެއެވެ. މިގޮތުން ދަތުރުކުރާއިރު ދާމަގު ބެލުމަށް ޓަކައި ގެންގުޅޭ ވަސީލަތަކީ ސަމުގާއެވެ. ސަމުގާގެ ކަށި އަބަދުވެސް ހުއްޓިފައި ހުންނަނީ އުތުރަށެވެ.
3- ސަމުގާ
ދަތުރު ކުރަމުން ދާއިރު ރަނގަޅު މަގުން ކަސިޔާރު ވެގެން ދެވޭކަން އެނގެނީ ސަމުގާ ބެލީމައެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ މިހަޔާތުގައި ރަނގަޅު މަގުދައްކައިދޭ ސަމުގާ އަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި ލޮބުވެތި ނަބިއްޔާގެ ސުއްނަތެވެ. ޤުރުއާނާއި ސުއްނަތަށް އެނބުރި ދިޔުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހައްޤުގެ މަގާއި ދުރަށް ދެވިފަވަނީ ކިހާވަރަކަށްކަން އެނގެއެވެ.
މުޙައްމަދުގެ ދެމަފިރީން ނައުގެ އިންޖީނުގެއަށް ވަދެ އިންޖީނު ބަލާލިއެވެ. އެ އިންޖީނު މަސައްކަތްކުރަނީ ޑީސަލް އަކުން ނުވަތަ ޕެޓްރޯލަކުން ނޫނެވެ. އެއިންޖީނަށް ބޭނުންވާ ތެލަކީ އެނައުގައި ދަތުރުކުރާ ދެމީހުންގެ ދެމެދުގައި އުފެދޭ ލޯތްބެވެ. ދެމީހުންގެ މެދުގައި ލޯބި ވަރުގަދަވެއްޖެނަމަ އިންޖީނު ބާރަށް ހިނގައެވެ. އަދި އޭގެ ސަބަބުން ނައުގެ ދުވެލި ހަލުއިވެއެވެ.
No comments:
Post a Comment